Genootschap voor Geschiedenis

Nieuws - Agenda

Handelingen jaargang 2014 volledig verschenen16 | 12 | 2014

Het tweede nummer van de Handelingen jaargang 151 (2014) is nu ook van de pers, waardoor de jaargang 151 nu volledig is. De leden die op de jaarvergadering van 13 december aanwezig waren hebben het tijdschriftnummer meegenomen. De anderen krijgen het in de week hierna met de post toegestuurd of anders thuis bezorgd. Dit nummer telt 235 bladzijden. Samen met het eerste (zie afzonderlijk bericht) telt de volledige jaargang aldus 482 bladzijden.



Het tweede nummer is voor een groot deel gewijd aan de viering van de 175ste verjaring van het Genootschap. Het bevat de voornaamste lezingen van de feestzitting op zaterdag 10 mei 2014 en een samenvatting van het toen gehouden symposium.
Daarnaast zijn nog twee artikels van algemeen belang opgenomen, een over de sociaal-politieke verhoudingen in het Brugse stadsbestuur in de 14de eeuw en een over de konvooieringsschepen voor de Spanjevaart vanuit Oostende in de 17de eeuw.
In de rubriek Boekbesprekingen zijn niet minder dan negen titels besproken, met daarnaast nog 75 vermeldingen in de rubriek Literatuursignalementen.
In de Kroniek krijgt de Eerste Wereldoorlog de nodige aandacht met drie notities, waarna nog zeven andere bijdragen verschillende evenementen in de provincie onder de aandacht brengen en een achtste een in memoriam wijdt aan professor Michel Baelde.

Voor een volledige titelopgave zie de rubriek Publicaties/Handelingen.
 

Jaarvergadering 2014 - verslag15 | 12 | 2014

De jaarvergadering van het Genootschap 2014 werd gehouden op zaterdag 13 december om 15 uur in het Stadsarchief van Brugge. Er waren vijftigtal aanwezigen.

 

Na zijn verwelkoming gaf voorzitter André Vandewalle een kort werkingsverslag over het afgelopen jaar. Hij herinnerde aan de activiteiten rond de viering van de 175ste verjaardag en wees op het ruime publicatieaanbod. Hij drukte ook zijn bekommernis uit over wat er zal gebeuren met de subsidie die nu door het provinciebestuur wordt verstrekt, wanneer de culturele rol van de provincies ten gevolge van de regeringsplannen wegvalt. Aansluitend stelde redactiesecretaris Kurt Priem de Handelingen van 2014 voor.

 

Adjunct-secretaris Marc Ryckaert gaf toelichting bij het nieuwe boek in de reeks Historische Monografieën Vlaanderen door Jelle Haemers (zie afzonderlijk bericht) en leidde vervolgens de auteur in, die een lezing hield over enkele thema's uit zijn boek. Dr. Haemers studeerde geschiedenis aan de UGent en is professor middeleeuwse geschiedenis aan de KULeuven. In zijn boek werpt hij nieuw licht op de achtergronden van de Vlaamse opstand tegen Maximiliaan van Oostenrijk. Zijn lezing had als titel Willem Moreel en compagnie, zwarte zwanen van Brugge. Nieuwe inzichten over de opstand tegen Maximiliaan van Oostenrijk (1482-1490). Hierin behandelde hij vooral de Brugse aspecten van het gebeuren. Willem Moreel was leider van de opstand van Brugge tegen Maximiliaan, samen met Maarten Lem, Jan van Nieuwenhove  en andere companen. Niet de stad op zich, maar het netwerk rond deze figuren stond op tegen de vorst. De opstandelingen zouden uiteindelijk in het zand bijten. In zijn antwoord op enkele vragen uit het publiek verfijnde de spreker nog een aantal aspecten.

 

De jaarvergadering werd traditioneel afgesloten met een drink in de inkomhal van het Stadsarchief. De aanwezige leden van het Genootschap konden er hun nieuwe nummer van de Handelingen meenemen en andere recente publicaties aankopen of inkijken.

 

Brugge ingenomen zonder veel geweld - Handelingen 151/110 | 07 | 2014

Op woensdag 14 oktober 1914 werd Brugge door de oprukkende Duitse troepen ingenomen. Dit gebeurde niet geheel zonder incidenten, maar toch zonder de extreme vormen van geweld die eerder op andere plaatsen in ons land waren voorgevallen, zoals door professor Sophie De Schaepdrijver in haar boek De Groote Oorlog zo treffend beschreven. Dit feit was niet geheel onbekend, maar is nu door de auteur Patrick Verbeke opnieuw onderzocht en met nieuw bronnenmateriaal gestaafd. Wie daar meer wil over weten leze zijn artikel van 37 bladzijden in het pas verschenen eerste nummer van jaargang 151 (2014) van de Handelingen van ons Genootschap.

 

Ook het artikel van Marjolein Kinsbergen in hetzelfde nummer onder de titel 'Memory Wars? Nationalisme en de herdenking van de Eerste Wereldoorlog in Duitse, Britse en Franse reisgidsen tijdens het interbellum' speelt in op de actualiteit van de herdenking van de aanvang van de Eerste Wereldoorlog.

 

Voor het overige telt het nieuwe nummer nog vijf andere artikels, die zoals gewoonlijk de hele periode van de middeleeuwen tot de nieuwste tijd overspannen. Het eerste artikel is van Jeroen Vermeersch en handelt over de klacht van de Nieuwpoortse “Boene Gent”, een sociaal conflict in 1295. Daarop volgt een artikel van Kristof Papin over een middeleeuwse vendetta in de Westhoek: de moord op ridder Filips van Haveskerke te Poperinge ca. 1353-1355.


Een vaak terugkerend thema uit de 16de eeuw is de Historie van Broeder Cornelis. Deze keer zoekt Karel Bostoen naar de plaats van uitgave, de boekverkoper en boekdrukker van dit bekende satirische drukwerk, in het langste artikel van dit nummer, 48 bladzijden. Het volgende artikel behandelt een onderwerp uit de 19de eeuw: Lore Muse schrijft over de zoektocht naar een thuis voor verlaten kinderen in Brugge en analyseert de levensloop van vijfentwintig kinderen in 1879-1880. Tenslotte beschrijft Marc Constandt de rol van een aantal Antwerpse families in de badplaats Westende in de periode 1905-1914, de periode die dus voorafgaat aan de twee hierboven als eerste vermelde artikels.


Twee traditionele rubrieken sluiten het nummer af: de rubriek Boekbesprekingen met vier recensies en de Kroniek met drie onderwerpen.

 

Een wapenschild voor het Genootschap voor Geschiedenis15 | 05 | 2014

Tijdens de academische zitting van zaterdag 10 mei 2014 t.g.v. het 175-jarige bestaan van het de Genootschap, heeft Vlaams minister Geert Bourgeois de officiële wapenbrief van de vereniging overhandigd aan voorzitter André Vandewalle.

Beschrijving van het wapenschild
 
Gegeerd van twaalf stukken van goud en van lazuur met een verlaagde paal van keel beladen met een gotische letter b, de schacht voorzien van een kroontje met drie fleurons, alles van goud. Het schild gehouden door een muze Clio van zilver. Wapenspreuk: IN AEMULATIONE HISTORIA in letters van goud op een lint van lazuur.
 
Toelichting
 
Basis is een schild met het legendarische wapen “Oud-Vlaanderen”, dat Filips van de Elzas liet vallen voor de Vlaamse leeuw. Het is gegeerd van twaalf stukken van goud en van lazuur, met een hartschild van keel. Dit als verwijzing naar ons werkgebied  het oude graafschap Vlaanderen en voor de nieuwste tijd de provincie West-Vlaanderen. In het huidige provinciewapen komt het gegeerde wapen eveneens voor.

Omdat het hartschild te klein is om er een Brugse b in te plaatsen, als verwijzing naar de zetel van het Genootschap, is het hartschild vervangen door een verlaagde paal waarvan de bovenlijn op dezelfde hoogte komt als de bovenlijn van het oorspronkelijke hartschild. In de paal staat de Brugse b, die gotisch is van vorm en een kroontje met drie fleurons heeft rond de schacht. De kleur is goud, zoals in het officiële Brugse stadswapen.

Het schild wordt gehouden door de muze van de geschiedschrijving Clio, die  met de ene hand de bovenrand van het schild vasthoudt en met de andere hand haar attribuut een boekrol. Ze is volledig van zilver, om niet te dominant over te komen ten opzichte van het schild dat prioritair is. Onder het schild komt een blauw lint met de wapenspreuk IN AEMULATIONE HISTORIA in letters van goud (betekenis: geschiedenis in ijver beoefend).

Nieuwe uitgave: 'Uit de korf van de Emulatie'15 | 05 | 2014

Sinds de stichting in 1839 heeft het Genootschap voor Geschiedenis een indrukwekkend aantal publicaties uitgebracht: honderdvijftig jaargangen van het tijdschrift Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis en honderdvijfentwintig boeken. Ter gelegenheid van het 175-jarige bestaan in 2014 is er een nieuw boek aan deze reeks toegevoegd. Het draagt de titel Uit de korf van de Emulatie – Baanbrekende historische bijdragen gepubliceerd in 175 jaar Handelingen van het Genootschap voor Geschiedenis te Brugge.
 
In dit ‘jubileumboek’ blikken twintig bestuursleden en oud-bestuursleden terug op de rijke oogst aan publicaties van het Genootschap, en dan voornamelijk op de artikels in het tijdschrift. De meeste auteurs hebben één artikel uitgekozen dat voor hen van bijzondere betekenis geweest is of dat een grote indruk gemaakt heeft, en vertellen waarom dat zo is. Enkele bijdragen belichten een bijzonder aspect van de uitgaven van het Genootschap, zoals de inbreng van vrouwelijke auteurs of het aandeel van onderwerpen uit de Nieuwste Geschiedenis. Deze twintig opstellen bieden een verrassende kijk op honderdvijfenzeventig jaar historische productie en tonen aan hoe rijk gevuld en gevarieerd de korf van de Emulatie wel is.

Het boek Uit de korf van de Emulatie telt 128 bladzijden, is gebonden in harde kaft en ruim in kleur geïllustreerd. Het kan besteld worden bij het Genootschap voor Geschiedenis via deze website (rubriek Publicaties/Andere) of schriftelijk bij het secretariaat (Bossuytlaan 59, 8310 Assebroek). Prijs: 15.00 euro + verzendingskosten. Leden krijgen de gebruikelijke korting van 20 procent op de verkoopprijs, en betalen dus 12.00 euro + eventuele verzendingskosten.
ISBN: 978-90-8220-380-6