Nieuws - Agenda

In memoriam Luc Devliegher (1927-2023)14 | 02 | 2023

In de ochtend van dinsdag 7 februari 2023 overleed Luc Devliegher. Luc was ere-voorzitter van het Genootschap. 17 jaar lang, van 1992 tot en met 2009, stond hij als voorzitter aan het hoofd van onze vereniging.

Zijn inzet voor het Genootschap reikte veel verder. Hij trad toe tot het bestuur in 1960, het jaar waarin hij als jonge onderzoeker  (wetenschappelijk ambtenaar) aan de slag ging bij het Provinciaal bestuur van West-Vlaanderen. Van 1975 tot 1982 nam hij als redacteur de Handelingen onder zijn hoede, het tijdschrift dat het gezicht vormt van onze vereniging. Ook na zijn terugtreden als voorzitter bleef hij het Genootschap met bijzondere belangstelling volgen.

In de Handelingen 2023|1 wordt een ‘in memoriam’ opgenomen, dat uitgebreider zal ingaan op de mens en de wetenschapper Luc Devliegher.

Jaarvergadering op 10 december 202231 | 03 | 2022

Op zaterdag 10 december 2022 vindt om 15.00 uur de jaarvergadering van het Genootschap plaats in het Stadsarchief, Burg 11a, Brugge.

Na een verwelkoming door voorzitter Paul Trio stelt Hannelore Franck de nieuwste editie van de Handelingen voor. Vervolgens geeft dr. Jan Trachet (FWO/UGent) een lezing over de schilder en cartograaf Pieter Pourbus. De bijeenkomst wordt afgesloten met een receptie.

Alle belangstellenden zijn welkom. De toegang is gratis, ook voor niet-leden. Na de jaarvergadering is er gelegenheid om de publicaties van het Genootschap in te kijken en aan te kopen. Leden die in orde zijn met hun lidmaatschapsbijdrage genieten een ledenkorting bij de aankoop van boeken.

Lezing door dr. Jan Trachet (FWO/Universiteit Gent)

Pieter Pourbus - Cunstwercker in Caerte

In 1561 vroeg het Brugse Vrije, de grootste en rijkste kasselrij van het graafschap Vlaanderen, aan Pieter Pourbus om een kaart te schilderen van zijn hele territorium, inclusief wegen, waterlopen, dorpen en steden. Tien jaar later leverde de schilder-cartograaf zijn magnum opus af.

De “geschilderde kaart van het Brugse Vrije” (1571) bevindt zich op het kruispunt tussen schilderkunst en cartografie en brengt het Brugse havenlandschap aan het einde van de zestiende eeuw op een unieke manier in beeld. Pourbus schilderde de kaart op een schakelpunt in de geschiedenis: net vooraleer de Tachtigjarige Oorlog en later de industrialisering het kustlandschap voorgoed zouden veranderen. Daardoor is de kaart een laatste, waardevolle getuige van het middeleeuwse landschap rondom Brugge. Maar ook door haar combinatie van schaal, afmetingen en details is het schilderij een uniek kunstwerk.

De lezing gaat dieper in op het thema van de tentoonstelling Pieter Pourbus. Master of Maps, die op 1 december 2022 opent in het Groeningemuseum. Daarin staat de geschilderde kaart letterlijk en figuurlijk centraal. Bovendien wordt ook al het andere cartografische werk van de schilder – die vooral bekend is door zijn portretten – in de kijker gezet. Nieuw onderzoek op zijn volledige cartografische oeuvre geeft immers een nieuw en verrassend inzicht in Pourbus zijn cartografische productieproces.

Jaarvergadering op 14 mei 202231 | 03 | 2022

Op zaterdag 14 mei 2022 vindt om 14.30 uur de jaarvergadering van het Genootschap plaats die oorspronkelijk voor december 2021 was gepland, maar wegens de Coronamaatregelen uitgesteld moest worden. De jaarvergadering vindt plaats in het Stadsarchief, Burg 11a, Brugge.

Na een verwelkoming door voorzitter Paul Trio geeft prof. dr. Thijs Lambrecht (UGent) een lezing over 'ongewenst wild'. De bijeenkomst wordt afgesloten met een receptie.

Alle belangstellenden zijn welkom. De toegang is gratis, ook voor niet-leden. Na de jaarvergadering is er gelegenheid om de publicaties van het Genootschap in te kijken en aan te kopen. Leden die in orde zijn met hun lidmaatschapsbijdrage genieten een ledenkorting bij de aankoop van boeken.

Lezing door prof. dr. Thijs Lambrecht (Universiteit Gent)

Ongewenst wild. De strijd tegen ‘schadelijke’ dieren in het graafschap Vlaanderen tijdens de late middeleeuwen.

Tijdens de tweede helft van de 14de eeuw werd Vlaanderen – net als vele andere Europese regio’s – geconfronteerd met een groeiend ‘wildprobleem’. Talrijke verhalende, juridische en financiële bronnen maken gewag van extensieve schade veroorzaakt door de ‘menichfuldicheid der wilder beesten’. De aanwezigheid van grote aantallen wilde dieren op het platteland resulteerde niet alleen in directe economische schade, maar joeg de bevolking op kosten om hun gewassen, vee, bossen en visvijvers te beschermen. Vanaf de late 14de eeuw werden georkestreerde overheidscampagnes opgestart om de populaties van wolven, vossen, everzwijnen, dassen, konijnen, kraaien, otters, nertsen, duiven en herten terug te dringen. Deze campagnes vertaalden zich in een aanpassing van het jachtrecht, de verplichte vernietiging van schadelijk wild en het uitloven van beloningen voor het doden van wilde dieren. Het resultaat was een continue druk en jacht op zoogdieren en vogels die als schadelijk dier werden gebrandmerkt. In deze lezing worden de eerste resultaten voorgesteld van onderzoek naar de evolutie van het wildbestand in Vlaanderen tijdens de late middeleeuwen en worden de maatregelen van steden, kasselrijbesturen en private eigenaars tegen wilde dieren toegelicht. Het onderzoek toont aan dat vooral de economische belangen van stedelijke en rurale elites werden gediend met de grootschalige en selectieve vernietiging en uitroeiing van wilde fauna.

Jaarvergadering 2021 uitgesteld22 | 11 | 2021

Onlangs ontving U een uitnodiging voor de jaarvergadering van 4 december 2021. Nadat Covid-19 de bijeenkomst van vorig jaar had verhinderd, hoopten wij dit jaar weer met de traditie aan te knopen. Helaas beslist de pandemie hier andermaal anders over. In het licht van de recente verstrengingen van de overheidsmaatregelen en van de erg ongunstig evoluerende toestand leek het ons niet aangewezen om met zijn allen feestelijk samen te komen. Wij zien ons zeer tot onze spijt verplicht de jaarvergadering van 4 december uit te stellen naar een nog nader te bepalen latere datum.

We hopen de jaarvergadering in het komende voorjaar te kunnen houden, met dezelfde spreker en met een passende receptie. Wij brengen u tijdig op de hoogte van de nieuwe datum. Dat moment zullen wij ook aangrijpen om een aantal nieuwe stappen aan te kondigen die het Genootschap neemt en zal nemen op vlak van de communicatie, de redactie van het tijdschrift en de activiteiten voor de leden.

Ondertussen zijn de Handelingen 2021 nr. 2 gedrukt. Het is opnieuw een volumineus nummer geworden. U mag dit heel binnenkort in de brievenbus verwachten. U ziet dat, ondanks de tegenspoed, het Genootschap niet bij de pakken blijft zitten.

Tevens maken wij van deze gelegenheid gebruik om, zoals u vooraan in het nummer van de Handelingen zal kunnen lezen, onze overleden voorzitter, dr. André Vandewalle, te eren en te bedanken voor zijn onverdroten inzet de afgelopen jaren ten dienste van het Genootschap.

Namens de Raad van Bestuur,

Prof. Paul Trio, voorzitter  -  Ludo Valcke, secretaris

Paul Trio tot nieuwe voorzitter verkozen06 | 09 | 2021

Op de Algemene Vergadering van 6 september 2021 is Paul Trio met algemeenheid van stemmen tot nieuwe voorzitter van het Genootschap voor Geschiedenis verkozen, in opvolging van de op 14 augustus jl. overleden André Vandewalle.

Paul Trio (°Zonnebeke, 1958) studeerde geschiedenis in Kortrijk en Leuven. In 1989 promoveerde hij met een proefschrift over de Gentse broederschappen in de late middeleeuwen. Thans is hij gewoon hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de K.U.Leuven en aan de K.U.Leuven Campus Kortrijk. Hij doceert er onder meer kerk, religie en cultuur in de middeleeuwen (masterniveau Leuven) en geschiedenis van de middeleeuwen en van de Nederlanden, oud Schrift, onderzoeksmethoden en oefeningen zowel algemeen als met betrekking tot de middeleeuwen (bachelor Kulak). Inmiddels heeft hij ook een indrukwekkende lijst publicaties op zijn naam staan. Sinds 1997 is hij lid van het bestuur van het Genootschap voor Geschiedenis. Van 2008 tot 2010 was hij redactiesecretaris van de Handelingen. In de in 2018 opgerichte redactieraad is hij een van de redacteuren middeleeuwen.